top of page

Słowenia - niedoceniana perełka Europy




Słowenia to mały i piękny kraj na pograniczu kultur. Graniczy z czterema krajami, w każdym z których język urzędowy należy do innej grupy (Austria - germański, Węgry - ugrofiński, Włochy - romański, Chorwacja - słowiański)! Choć Słowenia ma zaledwie 20 273 km2 powierzchni, zadziwia różnorodnością krajobrazów i atrakcji.


Krótko o historii

Pominę wydarzenia ze starożytności i skupię się od razu na tym, jak i kiedy powstała Republika Słoweńska. Do 1918 roku Słowenia była częścią Austro-Węgier, potem Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, które następnie przekształciło się w Jugosławię. W czasie II wojny światowej została ona podbita przez III Rzeszę, Włochy, Węgry i Bułgarię, a część Słowenii włączono bezpośrednio do III Rzeszy. W 1945 utworzono komunistyczny rząd, który współtworzyli członkowie Jugosłowiańskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i rządu emigracyjnego. W kwietniu 1990 roku w Słowenii odbyły się wybory prezydenckie i parlamentarne, a 2 lipca tego samego roku parlament Słowenii uchwalił Deklarację suwerenności państwowej Republiki Słowenii. Nie było to równoznaczne z ogłoszeniem niepodległości, które nastąpiło 25.06.1991. Dwa dni później wybuchła wojna dziesięciodniowa, w której mierzyły się ze sobą armia jugosłowiańska i słoweńska. Ostatecznie zwyciężyli ją Słoweńcy. Wojna zakończyła się 7.07.1991 i została uznana za jeden z najmniej krwawych konfliktów w historii Europy - łącznie zginęło ok. 65 osób. Oficjalnie więc Republika Słoweńska istnieje od 1991 roku, a więc zaledwie 32 lata.


Krótko o geografii

Jak już wspomniałam, Słowenia graniczy z Chorwacją, Austrią, Włochami i Węgrami. Jest położona na północ od Chorwacji, niekiedy zaliczana jest do krajów bałkańskich. Na jej terenie przeważają góry, z których najwyższym szczytem jest symbol Słowenii, Triglav (2862 m n.p.m.). Słowenia jest także jednym z najbardziej zalesionych krajów Europy (obszary zalesione stanowią ponad 60% powierzchni!). Ten niewielki kraj ma także dostęp do Morza Adriatyckiego, a na jego terenie znajdziemy także piękne jeziora. Stolicą jest niespełna 300-tysięczna Lublana, a do największych miast zaliczane są także m.in. Maribor (ok. 94 tys. mieszkańców) i Kranj (ok. 38 tys.).


Inne informacje

Dominującą religią w Słowenii jest katolicyzm. Jest to kraj niemal jednolity etnicznie (Słoweńcy stanowią ponad 80% społeczeństwa). Do największych mniejszości narodowych należą Serbowie czy Chorwaci. Obecnie występuje tu ujemny przyrost naturalny. Znajduje się tu tylko 176 miast, z czego jedynie jedno ma powyżej 100 tys. mieszkańców. Językiem urzędowym jest słoweński. Jeśli chodzi o kuchnię narodową, przejęła ona po trochu z graniczących z nią państw, ale nie tylko. Zjemy więc tu m.in. sznycel wiedeński, risotto, paprykarz, a także tradycyjne słoweńskie desery, takie jak potica czy gibanica. Tradycyjne potrawy oparte są na gryce, jęczmieniu, kukurydzy i mięsie.


Najciekawsze atrakcje


Jezioro Bled wraz z położoną na nim wyspą to najchętniej fotografowane i najbardziej rozpoznawalne miejsce w Słowenii


Słowenia jest bogata w różnego rodzaju atrakcje, ja wymienię zaledwie kilka z nich.

  1. Jezioro Bled - jest to chyba najbardziej rozpoznawalne miejsce w Słowenii. Przepiękne jezioro z malowniczą wysepką, na której znajduje się niewielki kościół. Na wyspę można dopłynąć na kilka sposobów: łodzią wiosłową z przewoźnikiem, łodzią elektryczną z nadbrzeża czy wynajętą łodzią lub kajakiem. Koszt takiej wyprawy to min. 6 euro od osoby, ale naprawdę warto.

  2. Triglav - najwyższy szczyt i symbol Słowenii, widnieje na fladze i godle tego kraju. Położony w Alpach Julijskich, ma 2862 m n.p.m. Podobno każdy Słoweniec obiecuje sobie przynajmniej raz w życiu zdobyć ten szczyt. Nie jest to proste, gdyż występują tu duże różnice wysokości, a wyprawa trwa co najmniej jeden dzień. Ale widoki rekompensują wysiłek.


  1. Jaskinia Postojna i inne jaskinie - Słowenia, chociaż jest niewielkim krajem, posiada drugi największy system jaskiniowy na świecie. Najwięcej jaskiń znajduje się w regionie Kras, a najbardziej znaną jest właśnie Postojna. Jednak tutaj każdy amator chodzenia po jaskiniach znajdzie coś dla siebie - różne poziomy trudności, głębokości i długości… Istnieje wiele jaskiń udostępnionych do zwiedzania bez większych trudności, a w Postojnej funkcjonuje kolejka.

  2. Jezioro Cerknickie - to jedno z najpiękniejszych i najbardziej znanych jezior okresowych Słowenii. Pojawia się późną jesienią, a wysycha pod koniec wiosny, czasem utrzymując się aż do czerwca. Czasem, po dużych opadach, pojawia się także w okresie letnim. Co ciekawe, jezioro osiąga czasem powierzchnię do 38 km2, co czyni je wtedy największym jeziorem w Słowenii.

  3. Rafting na Sočy i Planica Zipline, czyli coś dla bardziej aktywnych - dla miłośników aktywności z dozą ryzyka dobrym rozwiązaniem będzie wybór jednej z tych atrakcji. Rafting na jednej z najpiękniejszych rzek słoweńskich lub zjazd na linie z jednej z największych skoczni na świecie to prawdziwa gratka dla miłośników adrenaliny.


Sport narodowy 🙂

Za sport narodowy Słowenii uznawane są skoki narciarskie. Co ciekawe, reprezentacja Słowenii w skokach narciarskich istnieje od 1990, a więc dłużej niż sama Słowenia! Wcześniej Słoweńcy występowali w barwach Jugosławii. Sama Słowenia znana jest z jednej z największych skoczni świata, Letalnicy bratov Gorišek w Planicy (HS240). Jej rekord to aż 252 m. Tak daleko w 2019 roku poleciał Japończyk Ryoyu Kobayashi. W Planicy znajduje się łącznie około 10 skoczni różnych rozmiarów oraz centrum narciarstwa. To tutaj tradycyjnie odbywa się finał sezonu Pucharu Świata, a dla kibiców, a także zawodników, organizowane są różne wydarzenia i zabawy. Jeżeli chodzi o znanych słoweńskich skoczków, warto wymienić m.in. Primoža Peterkę, zdobywcę dwóch Kryształowych Kul za zwycięstwo w cyklu Pucharu Świata czy Petera Prevca, wielokrotnego medalistę Mistrzostw Świata i Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich czy Igrzysk Olimpijskich, a także zdobywcę Kryształowej Kuli. Inni słoweńscy skoczkowie to np. bracia Petera Cene (który już zakończył karierę) i Domen Prevc, Anže Lanišek czy Timi Zajc, który w Planicy w tym roku wywalczył tytuł mistrza świata. Rekord Słowenii w skoku narciarskim to 250 m, ustanowiony w 2015 roku przez Petera Prevca. Był to pierwszy w historii ustany skok na odległość co najmniej ćwierć kilometra. Słoweńcy są także aktualnymi drużynowymi mistrzami świata i mistrzami świata w lotach narciarskich a także mistrzami olimpijskimi w mikście. Co ciekawe, Słowenia jest na drugim miejscu na świecie jeśli chodzi o ilość skoczków z licencją Międzynarodowej Federacji Narciarskiej. A mówimy o dwumilionowym państwie, które pod tym względem wyprzedza m.in. Polskę, Norwegię czy Japonię.


Widok ze skoczni w Planicy


Ciekawostki

  • Słoweński zamek Predjama jest największym zamkiem jaskiniowym na świecie.

  • W Mariborze znajduje się najstarsza winorośl na świecie, ma już prawie 500 lat.

  • Od nazwy regionu w Słowenii pochodzi pojęcie krasu.

  • Tradycyjnym słoweńskim ciastem jest zawijana potica, która jest faszerowana na ponad 100 różnych sposobów.

  • W Słowenii mieszka ok. 200 Polaków.

  • Primož Roglič to obecnie jeden z najlepszych kolarzy świata, jednak pierwotnie trenował om skoki narciarskie, w 2007 został nawet mistrzem świata juniorów w drużynie. W tym samym roku doznał groźnego upadku, a w ramach rehabilitacji zaczął jeździć na rowerze. Ostatecznie ze skokami rozstał się w 2012 i od tego czasu zajmuje się, i to z powodzeniem, tylko kolarstwem.

  • Polak Emil Korytko jest nazywany ojcem słoweńskiego odrodzenia narodowego. Zesłany karnie do Lublany w XIX wieku, zaprzyjaźnił się z najsłynniejszym słoweńskim poetą, France Prešerenem, którego namówił do pisania po słoweńsku zamiast po niemiecku (Słowenia była wtedy częścią Austro-Węgier) oraz do tłumaczenia na słoweński dzieł Mickiewicza. Propagował kulturę słoweńską oraz szerzył wiedzę na temat Polski.

Magda Kozaczewska


Comments


bottom of page